ARNHEM – De voorgestelde BPM-regelgeving die de belastingplichtige persoonlijk verantwoordelijk maakt voor een taxatiewaarde lager dan de inkoopprijs, leidt tot felle kritiek vanuit de fiscale praktijk. Volgens juristen en taxateurs druist de maatregel in tegen bestaande jurisprudentie en schaadt het fundamentele rechtsbeginselen.
In het conceptvoorstel wordt bepaald dat de belastingplichtige een ondertekende verklaring moet afleggen wanneer de BPM-aangifte gebaseerd is op een taxatie die onder de inkoopprijs ligt. Hiermee wil de wetgever “misbruik voorkomen”. Maar volgens experts wordt daarmee het vertrouwen in erkende taxateurs ondergraven en ontstaat een klimaat van wantrouwen.
“Deze maatregel is juridisch onhoudbaar,” zegt een onafhankelijk BPM-specialist. “Een belastingplichtige mag vertrouwen op een professioneel taxatierapport. De Hoge Raad heeft dat al bevestigd in het arrest ECLI:NL:HR:2024:147.”
Ook het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden oordeelde eerder dat een autohandelaar mocht uitgaan van de juistheid van een rapport, zelfs als de getaxeerde waarde onder de aankoopprijs lag (ECLI:NL:GHARL:2021:1242). In dat geval werd een opgelegde vergrijpboete vernietigd, juist omdat geen sprake was van opzet of grove schuld.
Critici vrezen dat deze maatregel tot een chilling effect leidt: belastingplichtigen zullen uit angst voor boetes afzien van het gebruik van legitieme taxaties, ook waar deze volledig gerechtvaardigd zijn. Dit zou indruisen tegen het recht op een eerlijke en objectieve waardebepaling.
“Wat het ministerie hier voorstelt, is feitelijk een omkering van de bewijslast zonder juridische basis,” stelt de BPM-specialist. “In plaats van bescherming van de goede belastingplichtige, wordt hij onder druk gezet om zijn aangifte extra te verantwoorden, bovenop een professioneel rapport. Dat is niet hoe rechtszekerheid werkt.”
De maatregel is onderdeel van de internetconsultatie over koerslijsten, inkoopprijzen en taxatiemethoden binnen de BPM. De consultatie loopt tot eind april. Brancheorganisaties en onafhankelijke experts roepen het ministerie op de maatregel te schrappen en te blijven vertrouwen op gecertificeerde taxateurs, zoals al wettelijk en jurisprudentieel verankerd is.