Het recente besluit om informatie over het BPM-naheffingsalgoritme niet openbaar te maken, staat op gespannen voet met de aankomende Europese AI-wet.

Deze wet, die op 1 augustus 2024 in werking treedt, eist meer transparantie rond AI-systemen. De Belastingdienst beroept zich bij het afwijzen van het Woo-verzoek op uitzonderingsgronden, waaronder het belang van opsporing en controle. Dit contrasteert met de doelstellingen van de AI Act, die juist streeft naar openheid, vooral bij ‘hoog risico’ AI-systemen.

Experts verwachten dat de nieuwe EU-wetgeving kan leiden tot een heroverweging van de geheimhouding van overheidsalgoritmes. “Er ontstaat een spanningsveld tussen privacybescherming en de noodzaak tot transparantie,” aldus een woordvoerder van digitale rechtenorganisatie Bits of Freedom.

De komende jaren zal moeten blijken hoe Nederland deze tegenstrijdige belangen gaat verenigen, en of dit zal resulteren in meer openheid over systemen zoals het BPM-algoritme.